İdare Hukuku

İdare hukuku, idarenin kuruluşuna, yapısına, iş­leyişine ve idarenin yerine getirdiği işlevin dü­zenlenmesine ilişkin kuralları içerir. İdare, yürüt­me organının; Cumhurbaşkanı, Bakanlar Kurulu, Başbakan ve bakanlar dışında kalan kısmı ile il özel idaresi, belediye, köy, üniversite, TRT, mes­lek kuruluşları gibi diğer kamu tüzel kişilerini ifade eder. İdare hukukunun konuları arasında idarenin kuruluşu, yani idari teşkilat önemli bir yer tutar. Anayasa’mıza göre “İdarenin kuruluş ve görevleri, merkezden yönetim ve yerinden yönetim esaslarına dayanır.” İdari teşkilata ha­kim olan temel ilke idarenin bütünlüğü ilkesidir. İdare tek yanlı ve iki yanlı olmak üzere iki tür iş­lem yapar. Tek yanlı idari işlemler bireysel idari işlemler ve düzenleyici işlemler olmak üzere iki­ye ayrılır. İki yanlı idari işlemler ise idari sözleş­melerdir. İdarenin faaliyetleri açısından temel kavram kamu hizmetidir. Kamu düzenini sağla­maya yönelik kolluk hizmeti idarenin faaliyetleri arasında en önemlilerindendir. İdare kamu gö­revlileri eliyle ve kamu mallarını kullanarak faali­yetlerini yürütür. İdare tüm faaliyetlerini yürütür­ken, hukuk devleti ilkesi gereği Anayasa’ya ve yasalara uygun davranmak zorundadır. Anayasa’ya göre: “İdarenin her türlü eylem ve işlemle­rine karşı yargı yolu açıktır.” İlk derece mahke­meleri (idare mahkemeleri ve vergi mahkemele­ri) ve üst derece mahkemelerinden (bölge idare mahkemeleri ve Danıştaydan) oluşan idari yargı, idarenin hukuka uygunluğunu sağlamaktadır.